Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο είναι η μικρότερη μέρα ή η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, όπου ο ήλιος βρίσκεται στο κατώτατο και πιο αδύναμο σημείο του, το σημείο της στροφής της εποχής και του χρόνου. Ήδη από την εποχή των πρώτων γεωργικών κοινωνιών (~10.000 π. Χ.), η ήμέρα αυτή εορταζόταν με ξεχωριστές τελετές, διότι προοιωνίζει την σταδιακή έλευση της άνοιξης και του θέρους, με ότι αυτό συνεπάγεται για τον καιρό, τη σοδειά και, κατά συνέπεια, την επιβίωση. Με την εξέλιξη του ανθρωπίνου πνεύματος και των θρησκειών, ο εορτασμός του Χειμερινού Ηλιοστασίου απέκτησε ιδιαίτερη συμβολική σημασία, καθώς και τον χαρακτηρισμό των Αγίων Ημερών, που ήταν πάντα ο τρόπος που το ανθρώπινο γένος προσδιόριζε τις ιερές ημέρες στον ετήσιο κύκλο της ζωής.
Στην παγανιστική Σκανδιναβία ο ίδιος εορτασμός ονομαζόταν Υule, δηλαδή κούτσουρο που καίγεται. Έκαιγαν τότε τεράστιους ξηρούς κορμούς δένδρων και έπιναν υδρόμελι γύρω από την εορταστική πυρά, ακούγοντας ποιητές και τους γεροντότερους να διηγούνται αρχαίους μύθους. Πίστευαν ότι αυτές οι εορταστικές πυρές, έδιναν δύναμη στον ήλιο για να λάμψει δυνατότερα. Το γέρικο δένδρο, που με την καύση του δίνει ζεστασιά, φως, ελπίδα, χαρά και ζωή, έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα με τη μορφή του φωτισμένου χριστουγεννιάτικου δένδρου, καθώς επίσης με το τζάκι που καίει αδιάκοπα όλο το Δωδεκαήμερο.
Το Guy (γκύ) για τους Κέλτες ήταν ιερό, σαν ο καρπός του πλέον ιερού δέντρου, της βελανιδιάς.
Στις εορταστικές τελετές του Χειμερινού Ηλιοστασίου, το γκυ κοβόταν από τους Δρυίδες με χρυσό δρεπάνι και μοιραζόταν στις οικογένειες, που το κρεμούσαν επάνω από τις πόρτες σαν σημάδι καλοτυχίας. Το γκυ, παρότι έχει απαγορευτεί από τη Χριστιανική Εκκλησία λόγω της ιδιαίτερης παγανιστικής του σημασίας, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στους εορταστικούς στολισμούς των σπιτιών.
Οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν την ημέρα του Χειμερινού Ηλιοστασίου «Dies natalis invιcti solis» («η γέννηση του ανίκητου ήλιου»). Ο εορτασμός του Ηλιοστασίου, τα Σατουρνάλια (Saturn: Κρόνος-Χρόνος), γινόταν με θορυβώδεις και χαρούμενες συναθροίσεις. Στόλιζαν τα σπίτια με δάφνες και άλλα αειθαλή φυτά, τα φώτα παρέμεναν αναμμένα για να διώξουν τα σκοτεινά πνεύματα, τα σχολεία έκλειναν, ο στρατός χορηγούσε άδειες και δεν εκτελούνταν οι καταδικασμένοι σε θάνατο. Διακοσμούσαν τους ναούς με αειθαλή φυτά για να τονίσουν συμβολικά τη συνέχεια του κύκλου της ζωής και αντάλλασσαν φιλικές επισκέψεις με αμοιβαίες προσφορές δώρων, όπως καρπούς, γλυκά, κεριά, κούκλες, κοσμήματα και θυμιάματα. Έβαφαν επίσης τα πρόσωπά τους και, φορώντας γιορτινά ρούχα και περίεργα καπέλα, χόρευαν στους δρόμους. Οι άρχοντες εόρταζαν μαζί με τους δούλους, οι οποίοι κατά τη διάρκεια των εορτών απολάμβαναν την ελευθερία του λόγου και των πράξεων. Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε και στον Μεσαίωνα.
Γύρω στο 350 μ.Χ., η 25η Δεκεμβρίου υιοθετήθηκε από την Εκκλησία της Ρώμης σαν ημέρα εορτασμού της γέννησης του «Μεσσία», δηλαδή των Χριστουγέννων. Βαθμιαία έγινε αποδεκτή από το σύνολο των Χριστιανικών Εκκλησιών. Βέβαια, δεν είναι τυχαίο το ότι η εορτή συμπίπτει με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, το Υule και τα Saturnalia.
Καθώς ο ετήσιος κύκλος του ήλιου είναι κοινός για όλους τους πολιτισμούς και ήταν πάντα ο τρόπος που το ανθρώπινο γένος προσδιόριζε τις ιερές ημέρες στον ετήσιο κύκλο της ζωής, ο σημερινός εορτασμός του Χειμερινού Ηλιοστασίου δηλώνει, για εμάς τους Τέκτονες, την προσδοκία αναγέννησης, ζωής και ευδαιμονίας.
Ο Τεκτονισμός είναι θεσμός μυσταγωγικός, φιλελεύθερος, προοδευτικός και φιλάνθρωπος, που έχει σκοπό την βελτίωση του ατόμου, ως ανθρώπου, ως πολίτη και ως παγκόσμιου όντος. Απώτερος στόχος είναι η καθολική ελευθερία, η ισότητα και η αδελφοσύνη. Τα μέσα για την επίτευξη του σκοπού και του στόχου είναι η αφύπνιση και η καλλιέργεια της συνείδησής, στη βάση των πανανθρώπινων αρχών της Αγάπης, του Ορθού Λογισμού και της Δικαιοσύνης.
Η σημερινή ανοιχτή συγκέντρωσή μας, λοιπόν, είναι μία απόδειξη τού ότι ο Τεκτονισμός δεν έχει μυστικά από την κοινωνία, αλλά και τού ότι προστατεύει τις διαχρονικές αρχές και αξίες του σαν «μυστικά», διότι «ου πάντα τοις πάσι ρητά εστί».
27 Δεκεμβρίου 2009
Α.Α.