Όσα λέγονται για τον Τεκτονισμό και όσα είναι

ΠΡΟΛΟΓΟΣ, Η προκείμενη παρουσίαση του Θεσμού του Ελευθεροτεκτονισμού συντάχθηκε ως ακολουθεί (από τον Μ.Ρ. της ΜΣΤΕ του ΑΑΣΤ) μετά από την κατάλληλη (προσαρμοσμένη) για το Σκωτικό Τύπο διαμόρφωση της ύλης που παραλήφθηκε από έντυπο που συνέταξε και κυκλοφόρησε για το δικό της τεκτονικό τύπο η ΕΜΣΕ (Μεγάλη Στοά του τύπου της Αμίλλης), αφού ο Τεκτονισμός οποιουδήποτε τύπου είχε και έχει κοινή απώτερη προέλευση, κοινούς φιλοσοφικοκοινωνικούς στόχους και κοινή μεθοδολογία, σε γενικές γραμμές. Η παρουσίαση αυτή σκοπεί στην ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου πάνω στην ουσία, τους σκοπούς και τις μεθόδους του κανονικού Ελευθεροτεκτονισμού στην Ελλάδα.

Η Μεγάλη Στοά του Σκωτικού Τύπου της Ελλάδος συνεχίζει στη χώρα μας τον Αρχαίο και Αποδεδεγμένο Σκωτικό Τύπο, κατά τις παραδόσεις και θεσμούς του, από το 1867-1868, όταν αναγνωρίσθηκε διεθνώς ως ανεξάρτητη και μοναδική στην Πατρίδα μας Μεγάλη Στοά του Τύπου αυτού. Έτσι, εκφράζει τον Ελευθεροτεκτονισμό, προσπαθώντας να έχει ουσιαστική προσφορά στην διαμόρφωση των ιδεωδών της σύγχρονης κοινωνίας, μέσα από τα μεγάλα γεγονότα και τις αρχές στις οποίες συνέβαλε να διαμορφωθούν, καθώς και με τις μεγάλες μορφές της ανθρωπότητας, που υπήρξαν μέλη του Θεσμού. Με την έννοια αυτή, επιθυμεί να διαχωρίσει απόλυτα την θέση της από οποιαδήποτε σώματα αυτοαποκαλούμενα τεκτονικά, τα οποία υπάρχουν και λειτουργούν στη χώρα μας εκτός κανονικού Τεκτονισμού. Αντιτίθεται επίσης απόλυτα στις αρχές και τις μεθόδους ορισμένων από τα σώματα αυτά που υπό διάφορες συγκυρίες και δράσεις τους συνέτειναν στην δημιουργία αρνητικού κλίματος από την Εκκλησία και μερίδα του κοινού. Επιδίωξη του παρόντος είναι να διακηρύξει ξεκάθαρα τις αρχές, τους σκοπούς και τις μεθόδους του κανονικού Ελευθεροτεκτονισμού (τουλάχιστον του Τάγματος του ΑΑΣΤ στην Ελλάδα), ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για αυτά στη σκέψη του οποιουδήποτε Έλληνα πολίτη, που σκέπτεται «ελεύθερα» και ζεί «έντιμα». Επίσης, να δηλώσει ότι η τακτική που ακολουθεί και που προτίθεται να συνεχίσει αταλάντευτα να ακολουθεί, είναι η της απόλυτης διαφάνειας ως προς τα πεπραγμένα του, ώστε όχι μόνο να είναι, αλλά και να φαίνεται αυτό που στην πραγματικότητα είναι: Ένα σύστημα διέγερσης και καλλιέργειας της συνείδησης, ηθικής βελτίωσης και πνευματικής ανέλιξης, που σε καμία περίπτωση δεν έρχεται σε αντίθεση με τα καθήκοντα των μελών του προς το θείο, την πατρίδα, την οικογένεια, τον πλησίον τους ή τον εαυτό τους.

ΜΕΡΟΣ Α’

1. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΥ

Ο Ελευθεροτεκτονισμός είναι μια από τις παλαιότερες στον κόσμο ανθρωποκεντρικές αδελφότητες φιλοσοφικής έρευνας και κοινωνικής δράσης ταυτόχρονα. Στο παρόν παρουσιάζεται ο Ελευθεροτεκτονισμός, όπως ασκείται από τις Στοές που λειτουργούν κάτω από τη σκέπη της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος, ώστε να διαλυθούν οι τυχόν παρεξηγήσεις ή ακόμα και οι μύθοι που κυκλοφορούν γύρω από το θέμα. Ο Ελευθεροτεκτονισμός είναι μια παγκοσμίου ενδιαφέροντος αδελφότητα ανδρών, που τους απασχολούν ιδιαίτερα οι ηθικές και πνευματικές αξίες σε φιλοσοφική, αλλά και σε εφαρμοσμένη έκφραση. Τα μέλη του διδάσκονται τις αρχές του μέσα από μια σειρά ψυχοδραματικών αναπαραστάσεων, που ακολουθούν παλαιούς και δοκιμασμένους, ασφαλείς κι απόλυτα θεμιτούς τύπους και χρησιμοποιούν τις συνήθειες και τα εργαλεία των αρχαίων οικοδόμων ως συμβολικά μέσα, ελεύθερα κι αέναα εξελισσόμενης σημασίας.

Τα ουσιαστικά προσόντα για τα μέλη.

Τα ουσιαστικά προσόντα για να γίνει κανείς δεκτός και να παραμείνει μέλος Ελευθεροτεκτονικής Στοάς είναι αφ’ ενός ή πίστη στην ύπαρξη της Δημιουργός Αρχής (Μεγάλος Αρχιτέκτονας του Σύμπαντος) και αφετέρου στην αθανασία της ψυχής, ως τον ελάχιστο κοινό τόπο αναφοράς κι αληθείας, που μπορεί να αποτελέσει έρεισμα για την ανάπτυξη ενός ηθικού τρόπου ζωής και την πνευματική αναζήτηση. Η συμμετοχή είναι ανοικτή σε χρηστοήθεις άνδρες οποιασδήποτε φυλής κι εθνικότητας, θρησκείας ή κοινωνικοοικονομικής κατάστασης και επαγγέλματος, που πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές, δεν είναι ανεπάγγελτοι και ποινικά ή συναλλακτικά μεμπτοί και έχουν καλή φήμη, ως έκφραση της συναίσθησης της τιμής, από την οποία πρέπει να εμφορούνται.

Οι Τρεις Μεγάλες Αρχές.

Από πολύ παλιά οι Ελευθεροτέκτονες έχουν ενστερνισθεί και εφαρμόζουν τρεις μεγάλες αρχές:

Αδελφική αγάπη προς όλους. Κάθε αληθινός Ελευθεροτέκτονας δείχνει ανοχή και σεβασμό στις ιδέες των άλλων και συμπεριφέρεται με καλοσύνη και κατανόηση απέναντι σε όλους τους συνανθρώπους του.
Φιλανθρωπία. Οι Ελευθεροτέκτονες διδάσκονται την ανθρωποκεντρική αντίληψη του καθήκοντος του ατόμου, την άσκηση αυτού χάριν της Ελευθερίας, Ισότητας και Δικαιοσύνης και την άσκηση της συνετής αγαθοεργίας, ενδιαφερόμενοι για το καλό της ολότητας, τόσο με την ελεημοσύνη, όσο και με και με την όλη δραστηριότητά τους ως άτομα και τις εθελοντικές τους προσπάθειες υποστήριξης οποιουδήποτε ευαγή σκοπού, που αποβλέπει στην ειρηνική και βαθμιαία ανύψωση και βελτίωση ατόμων και κοινωνιών.
Αλήθεια. Οι Ελευθεροτέκτονες αναζητούν την αλήθεια και ερευνούν για την ανεύρεσή της απεριόριστα, εφαρμόζοντας υψηλά ηθικά κριτήρια, τα οποία προσπαθούν να πραγματώσουν μέσα στην ίδια τη ζωή τους, με την έμπρακτη άσκηση του αγαθού, που πηγάζει από το εσώτερο είναι του ανθρώπου και αναζητεί την έκφρασή του. Οι Ελευθεροτέκτονες πιστεύουν ότι εφαρμόζοντας τις αρχές αυτές μπορούν να επιτύχουν ανώτερα επίπεδα ποιότητας ζωής για τους ίδιους και τους γύρω τους κατ’ αρχήν, για όλη την ανθρωπότητα εντέλει.

2. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σεβασμός προς τον Νόμο.
Ο Ελευθεροτεκτονισμός, ως απόλυτα νόμιμη κοινωνική οργάνωση, απαιτεί από τα μέλη του, αλλά και προβάλλει ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνέχιση της ενεργού συμμετοχής τους σε αυτόν, απόλυτο σεβασμό προς τους νόμους της χώρας στην οποία ζουν και εργάζονται και κατόπιν προς τις καταστατικές αρχές του, που άλλωστε τελούν πάντοτε υπό τον έλεγχο της Γ.Σ. των μελών αυτού και της καταγεγραμμένης παράδοσης.

Αρχές.
Οι αρχές του Ελευθεροτεκτονισμού όχι μόνον δεν έρχονται σε αντίθεση προς τα καθήκοντα των μελών του ως πολιτών και κοινωνικών όντων, τόσο στην εργασία και την οικογένειά τους, όσο και στη δημόσια και ιδιωτική ζωή τους, αλλά αντίθετα, τους στηρίζουν στην εκπλήρωση των δημόσιων και ιδιωτικών υποχρεώσεων, που ο καθένας έχει αναλάβει.

Κακή Χρήση της ιδιότητας του μέλους.
Ο Ελευθεροτέκτονας σε καμιά περίπτωση δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιεί την ιδιότητα του για να προωθήσει προσωπικά ή επαγγελματικά συμφέροντα, δικά του ή ξένα. Κάθε τέτοια πρακτική καταδικάζεται απόλυτα και είναι αντίθετη προς τις βασικές αρχές του Ελευθεροτεκτονισμού. Το σημείο αυτό τονίζεται επανειλημμένα, άμεσα ή έμμεσα, αλλά πάντοτε με σαφήνεια, από τα πρώτα κιόλας βήματα του Ελευθεροτέκτονα, ώστε αυτός να μην μπορεί ποτέ να ισχυρισθεί ότι δεν το γνωρίζει. Ο Ελευθεροτέκτονας που παραβιάζει τον κανόνα αυτό, υπόκειται σε προσωρινή ή και οριστική αποβολή από τις τεκτονικές δραστηριότητες.

Η οικογένεια-κοινωνικά καθήκοντα.
Ο Ελευθεροτεκτονισμός σε καμιά περίπτωση δεν θα επέτρεπε να προκληθεί βλάβη σε βάρος της οικογένειας ή των φιλικών σχέσεων οποιουδήποτε προσώπου, αφαιρώντας από αυτόν υπερβολικά πολύ χρόνο ή χρήμα, ή εξωθώντας τον να ενεργήσει με τρόπο αντίθετο προς τα καλώς εννοούμενα συμφέροντά του.

Το καθήκον του Ελευθεροτέκτονα ως πολίτη.
Το καθήκον του Ελευθεροτέκτονα ως ενεργού πολίτη (κι έντιμου, όσο και δίκαιου ατόμου-ανθρώπου) πάντοτε υπερισχύει της οποιασδήποτε υποχρέωσής του προς άλλους Ελευθεροτέκτονες. Κάθε προσπάθεια συγκάλυψης ανέντιμης ή παράνομης ενέργειας άλλου Ελευθεροτέκτονα ή απόπειρα άδικης εύνοιας, ή αδιαφορία για το κοινωνικό γίγνεσθαι και το φυσικό περιβάλλον, έρχεται σε ευθεία αντίθεση προς το πρωταρχικό αυτό καθήκον. Παράλληλα προβάλλεται ως υπέρτατο χρέος του πολίτη η πίστη προς την πατρίδα και τα ιδεώδη της και η προστασία των θεσμών της.

Προσωπικά ή επαγγελματικά θέματα.
Ο Ελευθεροτεκτονισμός, με βάση τις αρχές που ήδη αναφέρθηκαν, και ιδιαίτερα μάλιστα στη χώρα μας η Μεγάλη Στοά, ουδέποτε δημιούργησε και σε καμιά περίπτωση δεν σκοπεύει να δημιουργήσει, ούτε καλλιεργεί, άμεσα ή έμμεσα, καταστάσεις «μασονικής» επιρροής, με σκοπό, μέσα στον οποιοδήποτε πολιτικό, επαγγελματικό, επιχειρηματικό ή άλλο κοινωνικό τομέα, να ευνοηθούν οι οποιοδήποτε ημέτεροι σε βάρος άλλων ατόμων ή ομάδων ατόμων μη σχετιζομένων προς την Τεκτονική Αδελφότητα. Αντίθετα, διακηρύσσει ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε κατάφωρη παραβίαση των αρχών του Ελευθεροτεκτονισμού και στην παρούσα περίπτωση η Μεγάλη Στοά θα αντιμετώπιζε μια τέτοια κατάσταση με μεγάλη αυστηρότητα.

Μυστικότητα.

Ο ελευθεροτεκτονισμός δεν είναι μυστική εταιρεία, αλλά προοδευτική οργάνωση, κοινωνικοφιλοσοφική-ερευνητική και αγαθοεργός.
Όπως πολλές άλλες οργανώσεις και μέσα στα πλαίσια των καλώς εννοούμενων δικαιωμάτων του πολίτη σε μια δημοκρατική κοινωνία, θεωρεί ορισμένα από τα εσωτερικά του πράγματα ως εσωτερικές υποθέσεις που αφορούν μόνο τα μέλη του, πού όμως μπορεί να γίνει κάθε ένας που πληροί τις παραπάνω προυποθέσεις. Οι δε συνεδρίες του, λογικά (κι όπως σε κάθε ιδιωτικού χαρακτήρα ένωση ανθρώπων συνηθίζεται) αφορούν μόνο τα μέλη του, εκτός από τις εορταστικές συνεδριάσεις του που είναι δημόσιες.
Δεν υπάρχουν μυστικά σε σχέση με τους σκοπούς και τις αρχές του. Οποιοσδήποτε πολίτης μπορεί να προμηθευτεί αντίτυπο των καταστατικών διατάξεων και κανονισμών του (άλλωστε τα βιβλιοπωλεία, παλαιοπωλεία και βιβλιοθήκες βρίθουν από σχετικά συγγράμματα και τα θεσμικά του, όσο και λειτουργικά του κείμενα).
Τα μυστικά του ελευθεροτεκτονισμού σχετίζονται με τους παραδοσιακούς τρόπους «τυπικής αναγνώρισης» των μελών του, που παραμένουν αναλλοίωτοι (και συμβολικοί) από χρόνου αμνημόνευτου και δεν περιέχουν οποιεσδήποτε πληροφορίες ή αθέμιτα μηνύματα.
Τα περισσότερα θέματα που σχετίζονται με τον ελευθεροτεκτονισμό, μπορούν άνετα να συζητηθούν ακόμα και σε μια συνηθισμένη καθημερινή συζήτηση (μόνο που οι άνθρωποι σήμερα, δυστυχώς, ελάχιστα θα ενδιαφερθούν να κάνουν τέτοιες συζητήσεις, αφού δεν αφορούν σε υλιστική ή ηδονιστική ή ναρκισσιστική κι εγωιστική θεώρηση της ζωής).
Σε περίπτωση οποιασδήποτε έρευνας που γίνεται για λόγους σοβαρούς και αξιοπρεπείς, οι ελευθεροτέκτονες όχι μόνο είναι ελεύθεροι να αποκαλύπτουν την ιδιότητά τους, αλλά όσοι κι όταν το θελήσουν, το κάνουν με αίσθήμα υπερηφάνειας.

Ελευθεροτεκτονισμός και πολιτική.
Ο ελευθεροτεκτονισμός δεν είναι πολιτική οργάνωση και κάθε συζήτηση επί δογματικών πολιτικών (όπως και θρησκευτικών) θεμάτων κατά τις συνεδρίες του είναι απαγορευμένη.

Συμπέρασμα.
Ο κύριος κοινωνικός στόχος του ελευθεροτεκτονισμού είναι η συνεχής προσπάθεια για αυτοβελτίωση και η συλλογική δράση για την ειρηνική και βαθμιαία αναβάθμιση ατόμων και κοινωνιών. Ως υπέρτατα αγαθά ο ελευθεροτεκτονισμός θεωρεί την ελευθερία σκέψης, συνείδησης και λόγου και επομένως αποδοκιμάζει κάθε ενέργεια, μέσον και σύστημα που δημιουργεί ή ευνοεί καταστάσεις αντίθετες προς αυτά, ενώ προβάλλει το χρέος του καθένα και της κοινωνίας για την υπεράσπιση παντός αδικουμένου ή καταπιεζομένου.

3. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Θεμελιώδης διακήρυξη.
Ο ελευθεροτεκτονισμός δεν είναι θρησκεία, ούτε υποκατάστατο της θρησκείας ή άλλου φιλοσοφικού συστήματος. Το ουσιαστικό προαπαιτούμενο που αναφέρθηκε για τα μέλη του, δηλ. η πίστη προς μία Δημιουργό Αρχή, ενώ ο ίδιος δεν παρέχει δικό του σύστημα πίστης, του επιτρέπει να είναι ανοικτός σε άνδρες διαφόρων θρησκειών, από τους οποίους περιμένει ότι θα συνεχίσουν να ακολουθούν ο καθένας τη δική του πίστη ή την κοσμοθεωριακή ή βιοθεωριακή τοποθέτηση. Για ντούτο οι συζητήσεις επί δογματικών θρησκευτικών θεμάτων κατά τις τεκτονικές συνεδρίες είναι αυστηρά απαγορευμένες.

Η Δημιουργός Αρχή.
Οι ονομασίες που χρησιμοποιούνται για την Δημιουργό Αρχή, παρέχουν τη δυνατότητα σε άνδρες που ανήκουν σε διαφορετικές θρησκείες να συνενώνονται σε κοινή αναφορά προς το θείο (όπως καθένας απ’ αυτούς το αντιλαμβάνεται), χωρίς η σχετική φρασεολογία να προκαλεί διχόνοια μεταξύ τους. Δεν υπάρχει ξεχωριστός Τεκτονικός Θεός. Θεός του κάθε Ελευθεροτέκτονα παραμένει ο Θεός της θρησκείας, την οποία αυτός ακολουθεί. Τους ελευθεροτέκτονες ενώνει ο κοινός σεβασμός προς το υπερβατικό Όν, με την έννοια που παραμένει Δημιουργός Αρχή, όπως ή θρησκεία του κάθε ελευθεροτέκτονα ορίζει. Ο Ελευθεροτεκτονισμός δεν έχει καμιά πρόθεση να συνενώσει διαφορετικές θρησκείες. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει σύνθετος Τεκτονικός Θεός.

Η Βίβλος του Ιερού Νόμου.
Η Ιερά Βίβλος, στην οποία οι Ελευθεροτέκτονες αναφέρονται με την ονομασία Βίβλος του Ιερού Νόμου, είναι πάντοτε ανοικτή σε κάθε τεκτονική συνεδρία, όχι για να χαρακτηρίζει θρησκευτικά τον τεκτονισμό, αλλά ως διαρκής υπόμνηση των αρχών του, της παράδοσής του, καθώς και σύμβολο της ατομικής συνείδησης των μελών του, καθώς ο Τεκτ\ ανδρώθηκε στην Δυτ. Ευρώπη, στην εποχή που το πλέον διαδεδομένον, εύχριστο, γνωστό και ελεύθερο διακινούμενο βιβλίο ήταν η Βίβλος, παρέχουσα έτσι όλο το πλαίσιο συμβολισμού – αναφοράς που χρειαζόταν ο νεοσύστατος θεσμός.

Οι «όρκοι».
Οι υποχρεώσεις (όρκοι) των ελευθεροτεκτόνων αναλαμβάνονται πάνω στη Βίβλο του Ιερού Νόμου ή σχετίζονται άμεσα με αυτήν και με το Βιβλίο, το οποίο θεωρεί ως ιερό ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος. Πρόκειται ουσιαστικά για την ανάληψη της υποχρέωσης να κρατούν μυστικούς (χάριν σεβασμού) τους τρόπους αναγνώρισης του ελευθεροτέκτονα και να τηρούν τις αρχές και την συνέπειά τους προς τον ελευθεροτεκτονισμό, επισημοποιώντες την υπόσχεση αυτήν επί ενός τέτοιου παραδοσιακού συμβόλου. Οι «ποινές» που αναφέρονται στους «όρκους» αυτούς είναι καθαρά συμβολικές και δεν αποτελούν τμήμα της εκάστοτε υποχρέωσης. Όμως η υποχρέωση της τήρησης των (και τεκτονικών) αρχών είναι πάρα πολύ σοβαρή για κάθε συνειδητοποιημένο, χρηστοήθη και ώριμο άνθρωπο.

Ο Ελευθεροτεκτονισμός σε σχέση με τη θρησκεία.
Ο ελευθεροτεκτονισμός στερείται των βασικών στοιχείων της θρησκείας:

Δεν διαθέτει θεολογικό δόγμα, ενώ, απαγορεύοντας τις θρησκευτικές συζητήσεις κατά τις συνεδρίες του, δεν επιτρέπει τη δημιουργία τεκτονικού θεολογικού δόγματος, ούτε θίγει τις θεολογικές πεποιθήσεις των μελών του.
Δεν προσφέρει Θεία Ευχαριστία και έτσι δεν μιμείται, ούτε πρεσβεύει εξωανθρώπινες ή λυτρωτικές εσωτερικές πεποιθήσεις.
Δεν ισχυρίζεται ότι οδηγεί τα μέλη του προς τη σωτηρία, είτε με συγκεκριμένες ενέργειες, είτε μέσα από κάποια μυστική γνώση, είτε με οποιαδήποτε άλλα μέσα. Επαναλαμβάνεται, τα τεκτονικά «μυστικά» έχουν σχέση μόνο με τους τρόπους αναγνώρισης των μελών και όχι με τη σωτηρία της ψυχής.
Όμως ο ελευθεροτεκτονισμός κάθε άλλο παρά αδιάφορος είναι για τη θρησκεία. Χωρίς να παρεμβαίνει στις ιδιαίτερες θρησκευτικές πεποιθήσεις τους, αναμένει εν τούτοις από τα μέλη του να ακολουθούν ο καθένας τη δική του θρησκεία και να θέτουν υψηλά το καθήκον τους προς τον Μεγάλο Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος, ανεξάρτητα από το όνομα με το οποίο ο καθένας αναφέρεται σε Αυτόν. Οι ηθικές διδασκαλίες του ελευθεροτεκτονισμού συνιστούν πεδίο αρχών συμπεριφοράς που δεν μπορεί παρά να είναι αποδεκτό από όλες τις θρησκείες. Ο ελευθεροτεκτονισμός είναι επομένως υποστηρικτής της θρησκευτικότητας.

Συμπέρασμα.

Ο ελευθεροτεκτονισμός προτρέπει τα μέλη του να εκτελούν το καθήκον τους προς το θείο (με οποιοδήποτε όνομα και αν αναφέρονται σε αυτό) μέσα από τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις και στη συνέχεια – χωρίς να βλάψουν την οικογένειά τους ή εκείνους που εξαρτώνται από αυτούς – προς τον πλησίον τους με την κατανόηση, υποστήριξη, καλλιέργεια και την αγαθοεργία. Καμιά από τις παραπάνω ιδέες δεν είναι αποκλειστικά τεκτονική, όλες μάλιστα είναι παγκόσμια αποδεκτές. Οι ελευθεροτέκτονες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να τις σέβονται και να τις εφαρμόζουν κατά καθήκον, υπερασπιζόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα και αμυνόμενοι υπέρ παντός αδικουμένου ή καταπιεζομένου ατόμου.

4. ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ

Εισαγωγή.
Ο ελευθεροτεκτονισμός ασκείται υπό την αιγίδα πολλών ανεξάρτητων Μεγάλων Στοών με αρχές ή προϋποθέσεις παρόμοιες με αυτές που έχει θέσει η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος. Κατά κανόνα, μια και μόνο κανονική Μεγάλη Στοά αναγνωρίζεται σε κάθε επικράτεια. Παραδοσιακά και θεσμικά, καμιά κανονική Μεγάλη Στοά δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή της ή να κατευθύνει οποιαδήποτε άλλη. Έτσι ο μύθος για «παγκόσμια συνομωσία» ή «διεθνή» κέντρα αποφάσεων καταρρίπτεται αυτόματα σε ότι αφορά τον κανονικό τεκτονισμό. Υπάρχουν όμως και ορισμένα σώματα που εμφανίζονται ως τεκτονικές Μεγάλες Στοές και τα οποία δεν αποδέχονται τις αρχές αυτές, π.χ. δεν απαιτούν πίστη προς Μεγάλο Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος ή επιτρέπουν ή ενθαρρύνουν τα μέλη τους να συμμετέχουν υπό την ιδιότητα τους αυτή σε πολιτικές δραστηριότητες ή ακόμα δέχονται μεν τις θεμελιώδεις αυτές αρχές, αλλά τις παραβιάζουν στην πράξη. Τα σώματα αυτά δεν αναγνωρίζονται ως τεκτονικώς κανονικά από την Μεγάλη Στοά της Ελλάδος, που δεν επιτρέπει στα μέλη της οποιαδήποτε τεκτονική επαφή μαζί τους.
Άλλο ζήτημα η ισότιμη αμοιβαία αναγνώριση μεταξύ Μεγάλων Στοών των διαφόρων χωρών, του αυτού τύπου και η σύσταση σχετικών Ομοσπονδιών, για την βελτίωση της λειτουργικότητας εκάστης, την αλληλοενημέρωση και την ενίσχυση της κοινωνικοφιλοσοφικής έρευνας των μελών, δίχως καμμία καθοδηγητικότητα ή συμπραξη στις επιμέρους χώρες ή τρίτες ή σχέδια συνένωσης, αφού κάτι τέτοιο θα αντιστρατευόταν τη βασική αρχή απόλυτης ανεξαρτησίας κάθε Μεγάλης Στοάς και κατ’ επέκταση της ελευθερίας εκάστου.

Προϋποθέσεις.
Για να αναγνωρισθεί ως κανονική από την Μεγάλη Στοά της Ελλάδος μια Μεγάλη Στοά πρέπει να εκπληρώνει τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

Να έχει εγκαθιδρυθεί νόμιμα από μια κανονικά Μεγάλη Στοά ή από τρεις τουλάχιστον Στοές, εφόσον η κάθε μια από αυτές αναγνωρίζεται από κανονική Μεγάλη Στοά.
Να είναι αληθινά ανεξάρτητη και αυτοδιοικούμενη, με αδιαμφισβήτητη εξουσία πάνω στους βαθμούς του ελευθεροτεκτονισμού μέσα στην περιοχή δικαιοδοσίας της και να μην υπάγεται με οποιοδήποτε τρόπο ή να μοιράζεται την εξουσία της με οποιοδήποτε άλλο τεκτονικό σώμα.
Οι ελευθεροτέκτονες υπό τη σκέπη της να είναι άνδρες και ούτε η ίδια, ούτε οι Στοές της να έχουν οποιαδήποτε τεκτονική (επίσημη, δηλ. σε επίπεδο εκπροσώπων) επαφή με Τάγματα και Στοές οι οποίες δέχονται γυναίκες ως μέλη.
Οι ελευθεροτέκτονες υπό τη σκέπη της να πιστεύουν σε μία Δημιουργό Αρχή.
Οι ελευθεροτέκτονες υπό την αιγίδα της να αναλαμβάνουν τις υποχρεώσεις τους επί ή ενώπιον της Βίβλου του Ιερού Νόμου (δηλ. της Βίβλου).
Τα τρία Μεγάλη Φώτα του ελευθεροτεκτονισμού (δηλ. η Βίβλος του Ιερού Νόμου, ο Γνώμων και ο Διαβήτης, ως σύμβολα) να εκτίθενται όταν εργάζεται η Μεγάλη Στοά ή οι υπό τη σκέπη της Στοές.
Η συζήτηση επί δογματικών θεμάτων θρησκείας ή πολιτικής στις Στοές της να απαγορεύεται.
Να είναι προσηλωμένη προς τις καθιερωμένες αρχές και τα θέσμια και τα έθιμα του Τάγματος όπως εκφράζονται στο «σύνταγμα» (δηλ., το καταστατικό της ένωσης των μελών της) και στους κανονισμούς και να επιμένει στην τήρησή τους μέσα στις Στοές της.

5. ΚΑΝΟΝΙΚΟΣ ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ

Στο παρόν κεφάλαιο αναλύονται οι αρχές που διέπουν την «κανονικότητα» και την στάση του ως προς τα δημόσια πράγματα.

Σκοποί και σχέσεις του Τάγματος.
Οι σκοποί και οι σχέσεις του Τάγματος (δηλ. ο ελυθεροτεκτονισμός όπως ασκείται κάτω από μια Μεγάλη Στοά) διακηρύχθηκαν μέσα από τα διεθνώς αποδεκτά τεκτονικά θέσμια ου περιλαμβάνονται πρωτόλεια στα Συντάγματα των αδδ. Aderson και Desagouliers (1717 και 1723, αντίστοιχα), στα «Συντάγματα» του Μπορντώ (1762) και κατόπιν του Βερολίνου (1786), ήδη δε στο ισχύον «Σύνταγμα» και τον Γεν. Κανονισμό της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος του Α.Α.Σ.Τ.. Σε γενικές γραμμές:

Αν και η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος εντυπώνει στη σκέψη των μελών της την πειθαρχία και την υπακοή τους ως πολιτών, επιφυλάσσει όμως στο άτομο το δικαίωμα να διατηρεί τη δική του γνώμη σε σχέση προς τα κοινά. Αλλά ποτέ και σε καμιά Στοά με την ιδιότητά του ως Τέκτονας επιτρέπεται το μέλος να συζητά ή να προβάλλει της απόψεις του πάνω σε ζητήματα θεολογικά ή πολιτικά.
Η Μεγάλη Στοά δεν επιτρέπεται να εκφράζει γνώμη πάνω σε θέματα εξωτερικής ή εσωτερικής πολιτικής του κράτους, είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό, και δεν θα επιτρέψει ποτέ να συνδεθεί το όνομά της με οποιαδήποτε δραστηριότητα, όσο και αν αυτή εμφανίζεται ως ανθρωπιστική, επειδή διαφορετικά θα παραβίαζε την αμετάβλητη αρχή της να παραμένει μακριά από κάθε θέμα που επηρεάζει τις σχέσεις μεταξύ κυβερνήσεων ή μεταξύ πολιτικών κομμάτων ή πάνω σε θέματα σχετικά με αντιτιθέμενες θεωρίες διακυβέρνησης.
Η Μεγάλη Στοά γνωρίζει ότι υπάρχουν Σώματα, αυτοαποκαλούμενα Τεκτονικά, τα οποία δεν τηρούν τις αρχές αυτές, και εφόσον αυτά επιμένουν στη στάση τους αυτή, η Μεγάλη Στοά αρνείται απόλυτα οποιαδήποτε σχέση μαζί τους και δεν αναγνωρίζει τα μέλη τους ως Τέκτονες.
Οι αρχές αυτές επιβεβαιώνονται σε κάθε κατάλληλη περίσταση.

Δημόσια πράγματα.

Οι βασικές αρχές και η διακήρυξη των σκοπών του ελευθεροτεκτονισμού δείχνουν ότι ο κανόνας ο οποίος απαγορεύει τις πολιτικές συζητήσεις στον Τεκτονισμό, έχει προβλεφθεί για να αποτρέψει την με οποιοδήποτε τρόπο ανάμιξη του ελευθεροτεκτονισμού ως οργανωμένης ένωσης στις υποθέσεις του Κράτους, εσωτερικές ή εξωτερικές. Πάντοτε λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα, ώστε να αποτρέπεται οτιδήποτε, που θα μπορούσε ακόμα και να προκαλέσει μια τέτοια εντύπωση. Μεγάλες Στοές οι οποίες αγνοούν τις αρχές αυτές, δεν συμπεριφέρονται με κανονικό τρόπο και δεν μπορούν να λάβουν αναγνώριση ή να παραμείνουν αναγνωρισμένες από τις κανονικές Μεγάλες Στοές του κόσμου και συνεπώς από την Μεγάλη Στοά της Ελλάδος.

ΜΕΡΟΣ Β’

ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ: ΜΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο άνθρωπος ζει μέσα σ’ ένα κόσμο ανήσυχο, γεμάτο πόνο και δοκιμασία από τη μία, αλλά επίσης αρμονία και ομορφιά από την άλλη. Τρέμει κάτω από τη δύναμη των εντός και γύρω του καταστροφικών δυνάμεων μα και αγάλλεται μέσα στην ομορφιά της φύσης. Βιώνοντας καθημερινά την αβεβαιότητα της αέναης σύγκρουσης των αντιθέτων που κυριαρχεί στην παλαίστρα του κόσμου τούτου, φθάνει τελικά στη φοβερή κι αμείλικτη διαπίστωση: Της άγνοιάς του για τα βαθύτερα ουσία του κόσμου που τον περιβάλλει κι ακόμα χειρότερα του ίδιου του εαυτού του. Μια διαπίστωση που, όση αλαζονεία κι αν χαρακτηρίζει το σύγχρονο άνθρωπο και τα επιτεύγματα της τεχνολογίας του, δεν παύει να προβάλλει ασταμάτητα – το ίδιο τρομερή, το ίδιο αμείλικτη. Και δυστυχώς η ζωή του δεν φαίνεται να καλυτερεύει, καθώς το κενό τούτο στη γνώση του προσπαθούν να γεμίσουν τα τόσα φιλοσοφικά, πολιτικά κλπ. συστήματα, που οι υποκατάστατες παραδοχές που τοποθετούν στη θέση της αλήθειας που του λείπει, αντί να γεφυρώνουν, διευρύνουν το χάσμα που χωρίζει άνθρωπο από άνθρωπο, και συχνά η δόξα του «τέλειου δημιουργήματος» κηλιδώνεται από μια νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου.
Μπροστά στο πελώριο αυτό πρόβλημα ο άνθρωπος συχνά προστρέχει στην εύκολη λύση, με την ένταξη σε κάποιο στρατόπεδο, με το προσκύνημα κάποιας ιδεολογίας, πιστεύοντας εσφαλμένα πως εδώ ο αγώνας σταματάει. Όμως στην πραγματικότητα ο αγώνας συνεχίζεται ακόμα σκληρότερος και πιο απάνθρωπος, όπως απάνθρωπη και χωρίς καταξίωση είναι ή μοίρα του στρατιώτη, που θυσιάζεται αμφιβάλλοντας για τα ιδανικά για τα οποία πεθαίνει.

Μια τέτοια λύση όμως δεν είναι στην αλήθεια απαραίτητη. Ο άνθρωπος δεν είναι μόνος στον αγώνα τούτο. Αντίθετα μπορεί ν’ αγωνιστεί σε πολλά επίπεδα. Και πρώτα απ’ όλα διαθέτει την εγγενή δύναμη της πίστης προς το Δίκαιο και τον Μεγάλο Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος. Η πίστη τούτη, αν ο ίδιος φροντίσει να τη διατηρεί ζωντανή και δυνατή, του δίνει το θάρρος και τα δύναμη να ξεπερνάει τις δυσκολίες και τα προβλήματα και του χαρίζει την ελπίδα για την έσχατη καταξίωσή του. Ακόμα, τον κατευθύνει προς ένα ηθικό τρόπο ζωής, ώστε να δομήσει με σταθερότατα την κοινωνία του πάνω σε πρότυπα δικαιοσύνης και αρετής.

Δυστυχώς δεν γίνεται πάντα έτσι.

Καθώς δεν προσεγγίζουν όλοι οι άνθρωποι την υπερβατική και καθολική, αίδια Αλήθεια με τον ίδιο τρόπο και η γεφύρωση διαφορών και απόψεων ανάμεσα σε θρησκευτικά δόγματα και αλήθειες πάνω και πέρα από τη λογική είναι αδύνατη, πολλές φορές στο ίδιο το όνομα του Θεού έχουν διαπραχθεί, και διαπράττονται, αποτρόπαιες πράξεις, όχι μόνον ανάμεσα σε αλλόδοξους αλλά και απλά ετερόδοξους. Σημαντικότατος επομένως κανόνας για κάθε άνθρωπο είναι να μάθει να σέβεται απόλυτα και να μην παρεμβαίνει στις θρησκευτικές αντιλήψεις του άλλου. Ένας κανόνας που δυστυχώς φαίνεται απελπιστικά δύσκολος να γίνει κατανοητός και να τηρηθεί ακόμα και στις πλέον προηγμένες οικονομικά, τεχνολογικά και κοινωνικά σύγχρονες κοινωνίες.

Ο άνθρωπος όμως διαθέτει και άλλες δυνατότητες. Μπορεί να επεξεργάζεται τις πληροφορίες που του φέρνουν οι αισθήσεις του σε ύψιστο βαθμό, αποκτώντας γνώση, που συνεχώς επεκτείνει και επαυξάνει καταλήγοντας έτσι στις σύγχρονες επιστήμες και την τεχνολογία. Εργαλεία πολύτιμα με τα οποία μπορεί να επιτύχει τεράστια ωφελήματα ή και να προκαλέσει γιγάντιες καταστροφές με τη λανθασμένη ή κακή χρήση τους, που κι αυτά είναι κατά κανόνα συνέπεια της γενικότερης άγνοιάς του πάνω στη βαθύτερη ουσία της φύσης και των λειτουργιών της. Κάτω από τις προϋποθέσεις αυτές, φαίνεται ότι τίποτα δεν μπορεί να καταξιώσει περισσότερο το ανθρώπινο όν από την αδιάκοπη αναζήτηση της γνώσης που του λείπει.
Τη θέση τούτη παίρνει ο τεκτονισμός, που από τα πρώτα κιόλας βήματα δηλώνει στα μέλη του ότι δε θέτει όρια στην αναζήτηση της αληθείας. Μια αναζήτηση που, έτσι προσδιορισμένη, δεν μπορεί παρά να συνυπάρχει με τον απέραντο σεβασμό της ελευθερίας, των αντιλήψεων και δοξασιών και της προσωπικότητας του κάθε ανθρώπου. Και ο τεκτονικός τρόπος αναζήτησης είναι η ιδιότυπη εκείνη μέθοδος, η «δι’ αλληγοριών και συμβόλων». Η συμβολική έκφραση των πραγμάτων δεν είναι άγνωστη στο σύγχρονο άνθρωπο. Χιλιάδες σύμβολα τον περιβάλλουν, σήματα δηλ. που έχει αντιστοιχιστεί πάνω τους κάποια έννοια και χρησιμεύουν για την επικοινωνία μεταξύ ατόμων και κοινωνιών. Ακόμα, άγνωστος δεν είναι ο συμβολισμός στην ποίηση, τα λογοτεχνία και την τέχνη γενικότερα. Η ίδια τέλος η επιστήμη χρησιμοποιεί συμβολικές γλώσσες, με κορυφαίο παράδειγμα τα μαθηματικά, που είναι το συστηματικότερο και αυστηρότερο όργανο περιγραφής και διερεύνησης των φυσικών φαινομένων.

Ο τεκτονισμός όμως προχωρεί ακόμα βαθύτερα. Η συμβολική γλώσσα είναι κι εδώ όργανο διατύπωσης και έρευνας, που όμως κατευθύνεται προς τη γνώση εκείνη που δεν μπορεί να γίνει – τουλάχιστον όχι ακόμα – αντικείμενο της επιστημονικής έρευνας, προς την πέρα του επιστητού γνώση. Ο συμβολισμός εδώ δεν ενεργοποιεί μόνο τον κατευθυνόμενο τρόπο σκέψης, που δημιούργησε τη σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία, αλλά επίσης και το διαισθητικό τρόπο, που ενεργοποιείται στην καλλιτεχνική δημιουργία, τη φαντασία και την υπερβατική εμπειρία και που, όπως αποδείχθηκε, κινητοποιεί το σύνολο του εγκεφάλου μας.
Καθώς ο συμβολισμός παραμένει το κλειδί της απόδοσης υπερβατικών εννοιών, έτσι και η λειτουργία του συμβόλου είναι η διατήρηση και η ενδυνάμωση της σχέσης ανάμεσα στον άνθρωπο και τον υπερβατικό κόσμο. Το σύμβολο είναι ο μεσολαβητής, η έκφραση της παρουσίας, η πραγματική ή νοητή αναπαράσταση του υπερβατικού πάνω σε κάποιες συμβατικές και τυπικές μορφές. Με βάση την αντιστοίχηση τούτη το σύμβολο μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «εννοιοφόρο σήμα», που ως γνωστικό μέσο λειτουργεί με μια χαρακτηριστικά διαλεκτική διαδικασία, συγκαλύπτοντας και ταυτόχρονα αποκαλύπτοντας αλήθειες. Το σύμβολο αποκαλύπτει τα σημασία του είτε στιγμιαία, είτε βαθμιαία, αφήνοντας σ’ αυτούς που σκέπτονται βαθύτερα να αποκαλύψουν τις λεπτομέρειες και τις εσώτατες απόψεις του περιεχομένου του.

Η κατανόηση και η βίωση των υπερβατικών εννοιών γίνεται έτσι δυνατή, οι φαινόμενες αντιθέσεις ανάμεσα σ’ επιστήμη, φιλοσοφία και θρησκεία εξαφανίζονται και το άτομο ενεργοποιείται ευεργετικά για την ανθρωπότητα, καθώς προσεγγίζει «το μυστικό του κόσμου τ’ απέραντο», όπως λέγει ο Παλαμικός στίχος:
Αέρα, γη, νερό, φωτιά,
ότι κι αν υπόταξ’ από σας ο άνθρωπος ο νους,
τίποτ’ από σας δεν ξέπεσε
και κρατάτε ακόμα τα σκοτάδια σας,
τ’ άψαχτα και τ’ατέλειωτα.
(«Ο δουλευτής» από το «Δωδεκάλογο του γύφτου»)

Ο τεκτονισμός, ένας θεσμός που η αρχή των συμβολισμών, πνεύματος και αξιών του χάνεται στο παρελθόν, με άγνωστη την ακριβή καταγωγή και προέλευση, παρέχει ένα εργαλείο έρευνας και συνειδησιακής βελτίωσης μοναδικής αποτελεσματικότητας. Χρησιμοποιεί τα γνωρίσματα, τη γλώσσα και τη μέθοδο των έξοχων τεχνιτών του Μεσαίωνα, που δημιούργησαν τα αριστουργήματά τους – καθεδρικούς ναούς, εκκλησιές, πύργους και κάστρα – πολύ πριν γεννηθεί η επιστήμη της οικοδομικής, και που, όμως φαίνεται, μιμούμενοι το Δημιουργό τους, αισθάνθηκαν την ανάγκη να προσεγγίσουν το έργο Του με το δικό τους ιδιόρρυθμο τρόπο – τον τρόπο του πιστού εργάτη.

Οι εργάτες αυτοί ήταν θρησκευόμενοι – αληθινοί Χριστιανοί, όπως δείχνουν τα έργα τους – αναζήτησαν στη Βίβλο ένα παράδειγμα έξοχου οικοδομικού έργου και το βρήκαν στο Ναό του Σολομώντα, με τον οποίο συμβόλισαν τον εσωτερικό ναό του ανθρώπου, που ανεγείρεται στη δόξα του ονόματος του Πατέρα και Δημιουργού του. Είναι φανερό ότι πάνω στην επιλογή αυτή, δύσκολα μπορεί να βασίσει κατηγορίες κατά του τεκτονισμού ότι είναι δήθεν «εβραϊκό» ή «σιωνιστικό» σύστημα. Η συμμετοχή στη συντεχνία μη χειρωνακτών αλλά θεωρητικών ή φιλοσόφων τεκτόνων – των «αποδεκτών» ή «αποδεδεγμένων» , προσωπικοτήτων δηλ. μεγάλου πνευματικού βεληνεκούς, ήταν αυτό που τελικά ανέπτυξε και καθιέρωσε τον τεκτονισμό ως σύστημα φιλοσοφικής αναζήτησης και κοινωνικής δραστηριοποίησης.

2. ΑΝΤΙΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ

Επιπρόσθετα των ως άνω, παρατίθενται ιδιαίτερα, με την ίδια μορφή (συνέντευξης) θέματα που συνιστούν τον κορμό της αντιτεκτονικής προπαγάνδας του 20ου αιώνα.
Ερ. – Απ’ όσα ακούστηκαν προκύπτει άμεσα πως ο Τεκτονισμός κι η διδασκαλία του περιέχουν, όπως αναφέρεται και στα τυπικά του, «κάθε ηθική και κοινωνική αρετή». Είναι όμως γεγονός αναμφισβήτητο, ότι από την αρχή της εμφάνισης του έχει γίνει αντικείμενο έντονης πολεμικής και οι εναντίον του κατηγορίες ξεπερνούν σ’ εφευρετικότητα και την πιο τολμηρή φαντασία. Πού αποδίδετε την αντίφαση αυτή;
Απ. – Είναι φυσικό, κάθε τι που καλύπτεται από τον πέπλο του εκλεκτικισμού και εσωτερικότητας να προξενεί δυσπιστία και φόβο κι ανησυχία στον απλό άνθρωπο. Μια τέτοια εξήγηση όμως δεν μπορεί να δικαιολογήσει την αρνητική συμπεριφορά ατόμων, που οι γνώσεις τούς, η κοινωνική τους στάθμη καθώς και οι υπεύθυνες θέσεις που κατέχουν στην κοινωνική ιεραρχία, θα έπρεπε να τους έχουν επιβάλει πιο υπεύθυνη αντιμετώπιση, τουλάχιστον απέναντι σε αιτιάσεις που ουδέποτε αποδείχτηκαν. Τα αίτια επομένως του Αντιτεκτονισμού θα πρέπει να αναζητηθούν σε κοινωνικούς λόγους.
Ερ. – Ποίοι είναι οι λόγοι αυτοί;
Απ. – Καθώς η πολεμική κατά του Τεκτονισμού ξεκίνησε ευθύς μετά την αναγγελία της ίδρυσης της Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας το 1717 και την μετέπειτα διάδοση τού Τεκτονισμού στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, πρέπει μάλλον να αναζητήσουμε τα αίτια στις αυταρχικές δομές των κοινωνιών της εποχής εκείνης. Αναφερόμαστε ουσιαστικά στους δύο κορυφαίους θεσμούς που μοιράζονταν σε στενή αλληλεξάρτηση την κοσμική εξουσία, δηλ. το κράτος και την εκκλησία, που η διατήρηση της εξουσίας αυτής με κάθε μέσο αποτελούσε τον υπέρτατο αντικειμενικό τους σκοπό. Προχώρησαν έτσι σε κατασταλτικά μέτρα ενάντια σ’ ένα θεσμό, που υποπτεύονταν – και δικαιολογημένα – πως ήταν φορέας φιλελεύθερων και προοδευτικών ιδεών ή – κατά τη δική τους διατύπωση – φυτώριο επαναστατικών και ανατρεπτικών στοιχείων. Με εξαίρεση τις βρετανικές νήσους, τα μέτρα αυτά εφαρμόστηκαν στις πιο πολλές Ευρωπαϊκές Χώρες.
Ερ. – Πού έγιναν τέτοιες σημαντικές διώξεις;
Απ. – Ουσιαστικές διώξεις του Τεκτονισμού έγιναν πρώτα στην Ιταλία και άρχισαν με τη Βούλλα του Πάπα Κλήμεντος ΧΙΙ InEminentiτο 1738, που ipsofacto αφόριζε τους Τέκτονες και έδινε το δικαίωμα της άφεσης μόνο στον ίδιο τον Πάπα. Δεύτερα βούλλα εκδόθηκε το 1751 από τον Πάπα Βενέδικτο XIV, η Providas, που ουσιαστικά περιείχε την προηγούμενη. Επανέκδοση των δυο έγινε από τον Πίο VI το 1786. Αποτελούν τις πρώτες καταδίκες του Τεκτονισμού για λόγους γενικών αρχών και είναι χρήσιμο να αναζητήσουμε τις συνθήκες που τις προκάλεσαν και τα κίνητρά τους.
Ερ. – Ποιές ακριβώς αιτιάσεις κατά του Τεκτονισμού επικαλείτο η πρώτη;
Απ. – Κάθε καλόπιστος άνθρωπος μπορεί ασφαλώς να διακρίνει το πνεύμα του μεσαιωνικού σκοταδισμού που διέπει τις αιτιάσεις αυτές: Στην InEminentiδιατυπώνεται σαφώς ότι η συναναστροφή μέσα στο Τάγμα ατόμων με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι αυτή η ίδια κακή. Στα συνέχεια αναφέρεται ότι η Εταιρεία (δηλ. ο Τεκτονισμός) θεωρείται από ορισμένους ανθρώπους με ορθή κρίση ως διεφθαρμένη, ενώ σε μερικές χώρες έχει κιόλας απαγορευθεί. Ο όρκος της σιγής απειλεί το μυστήριο της εξομολόγησης και συνεπώς την εκκλησιαστική εξουσία. Τέλος υπήρχαν «άλλα δίκαια και λογικά κίνητρα γνωστά εις ημάς». Τα επιχειρήματα αυτά ούτε τον καθολικό κόσμο δεν κατόρθωσαν να πείσουν (και να πειθαρχήσουν μετά το 1751) και πολύ περισσότερο τον υπόλοιπο κόσμο, αποτέλεσαν όμως τα βάση για τους διωγμούς του Τεκτονισμού και ιδιαίτερα η τελευταία αυτή φράση, που ερμηνεύτηκε ως αναφερόμενη στις σχέσεις του Τεκτονισμού με τις ποικιλόμορφες μυστικές οργανώσεις της εποχής, που ασκούσαν επαναστατική δράση.
Ερ. – Πράγματι, δεν μπορούμε να δεχθούμε πως μόνο οι λόγοι αυτοί όταν αρκετοί για να προκαλέσουν τέτοια έντονα αντίδραση. Η σύγχρονη ιστορική έρευνα τί έχει να μας αποκαλύψει;
Απ. – Δυστυχώς μόνο τα αρχεία της Ιερής Εξέτασης υπάρχουν κι αυτά είναι ανεπαρκή για να αποκαλύψουν τα πραγματικά κίνητρα της In Eminenti. Από την άλλη μεριά ούτε η φυσική καχυποψία της Αγίας Έδρας απέναντι σε μια μυστική Εταιρεία, που συνάθροιζε πρόσωπα διαφόρων θρησκειών και έδινε μυστικούς όρκους, ούτε η προτεσταντική προέλευση του συστήματος, που φυσικά ενοχλούσε τους κυρίαρχους καθολικούς και Ιακωβινικούς κύκλους της Ρώμης, δεν εξηγούν γιατί αυτό η εχθρότητα εκδηλώθηκε κατά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, γιατί οι ίδιοι οι καθολικοί πολύ λίγο την πήραν υπ’ όψη τους και γιατί η Αγία Έδρα παύει να ενδιαφέρεται για τον Τεκτονισμό μετά το 1751. Πιθανές εξηγήσεις είναι το αντιβρεταννικό ρεύμα στα Γαλλία του 1737 κι η επίδραση των Προτεσταντών στις Ιταλικές Στοές, που ενοχλούσαν τους καθολικούς και την υπόθεση των Stuart, ιδιαίτερα μετά την άνοδο του Τέκτονα Φραγκίσκου της Λωρραίνης στο θρόνο της Τοσκάνης το 1737. Απ’ ό,τι όμως τελικά διακρίνεται, η δίψα της κοσμικής εξουσίας εμφανίζεται και πάλι σε όλη την αποκρουστική της μεγαλοπρέπεια: Από το 1730 η Αγία Έδρα προσπαθεί με την Ιερά Εξέταση να εισδύσει μέσα στις Τεκτονικές δραστηριότητες. Το επίκεντρο φαίνεται να είναι η Φλωρεντία, και υπάρχουν υποψίες ότι οι Τέκτονες συνδέονται με κύκλους ελευθέρων συζητητών στο Πανεπιστήμιο της Πίζας. Η Ιερή Εξέταση κάνει επιδρομές σε βιβλιοπωλεία της Φλωρεντίας και συλλαμβάνει εξέχοντες Τέκτονες. Μια ψυχρότητα αρχίζει να διαφαίνεται μεταξύ Ρώμης και Φλωρεντίας, που άρχισε το 1737 με το θάνατο του τελευταίου των Μεδίκων και την ανάρρηση του Φραγκίσκου της Λωρραίνης στο θρόνο και που χειροτέρεψε στα επόμενα χρόνια, σε βαθμό που οι παπικοί αντιπρόσωποι θα απαιτήσουν από το νέο Μεγάλο Δούκα να απολύσει κάποιον αξιωματικό που έδειχνε ακραίο αντικληρισμό. Όμως ούτε κι εδώ βρίσκεται η αιτία. Ο Κλήμης ΧΙΙ, Πάπας από το 1730 μέχρι το 1740, ήταν απόγονος μιας μεγάλης οικογένειας τραπεζιτών της Φλωρεντίας, των Corsini. Ένας ανιψιός του είχε την ελπίδα να διαδεχθεί τον τελευταίο Μέδικο στο θρόνο της Τοσκάνης, ελπίδα που, όπως αναφέρθηκε, χάθηκε με την άνοδο του Φραγκίσκου της Λωρραίνης σ’ αυτόν. Ένας άλλος ανιψιός του, ο Καρδινάλιος Neri Corsini, πρώην διπλωμάτης στην υπηρεσία των Μεδίκων, παρέμεινε για πολλά χρόνια υπερασπιστής της κυριαρχίας του Πάπα ενάντια στους αντιπάλους της. Έτσι η Βούλλα φαίνεται να εκδόθηκε κάτω από την πίεση προσωπικών και οικογενειακών συμφερόντων, που κι αν δεν έχουν επιβεβαιωθεί απόλυτα στις λεπτομέρειές τους, καμιά μέχρι σήμερα απόδειξη δεν έχει βρεθεί για τις αιτιάσεις κατά του Τεκτονισμού, όπως συνομωσία κατά του Χριστιανισμού κλπ.
Ερ. – Όμως η πολεμική δεν σταμάτησε, αλλά συνεχίστηκε με πολύ βιαιότερο τρόπο από τότε, παίρνοντας μάλιστα τη μορφή άγριων διωγμών. Τί γνωρίζουμε γι’ αυτό;
Απ. – Η Ιερή Εξέταση δεν θα μπορούσε ν’ αποτελέσει εξαίρεση στο ματωμένο τούτο κανόνα, μέσα στα σφαίρα της επιρροής της, δηλ. σης καθολικές Χώρες της Ευρώπης: Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία. Αληθινά τραγικό είναι το παράδειγμα του Τέκτονα John Custos Άγγλου υπηκόου, που συνελήφθη το 18ο αιώνα στη Λισαβόνα και υπεβλήθη στα πιο τραγικά βασανιστήρια για να ομολογήσει υποθετικά εγκλήματα του ίδιου και των Τεκτόνων. Εξάλλου η αντιτεκτονική φιλολογία, που αριθμεί σήμερα χιλιάδες τόμους, έχει και αυτή το μερίδιο της ευθύνης για τους διωγμούς κατά του Τεκτονισμού. Η υπόθεση του δημοσιογράφου William Morgan, που, αφού δημοσίευσε ένα βιβλίο που εξέθετε τον Τεκτονισμό με δήθεν αποκαλύψεις, εξαφανίστηκε στα συνέχεια, αποτελεί τυπικό παράδειγμα. Αν και υπάρχουν μαρτυρίες ότι χρόνια αργότερα βρέθηκε να ζει στα νησιά της Καραϊβικής, ξαναπαντρεμένος με 9 παιδιά, όπου και πέθανε το 1864 σε ηλικία 89 ετών, η εξαφάνισή του αποδόθηκε στους Τέκτονες με αποτέλεσμα να εξαπολυθεί στις Η.Π.Α. ένα αληθινό πογκρόμ εναντίον τους.
Ερ. – Αυτά όμως έγιναν τον περασμένο αιώνα. Είναι πιθανό κάτι τέτοιο να επαναληφθεί στις μέρες μας;
Απ. – Θα πρέπει ίσως να αναλογισθούμε με τρόμο τις πιθανές συνέπειες κάποιων απόλυτα φυσιολογικών γεγονότων, στα οποία ο καθένας μας υπόκειται, όπως π.χ. το αυτοκινητιστικό ατύχημα ή την καρδιακή προσβολή, αν κάτι απ’ αυτά συνέβαινε σ’ έναν από τους δικούς μας δημοσιογράφους, ενώ δημοσίευαν από καιρό σε καιρό του κόσμου τα τρομερά σε βάρος του Τεκτονισμού και των Τεκτόνων, αναπαράγοντας με απίστευτη ανευθυνότητα τα επιχειρήματα των σκοταδιστών του Μεσαίωνα – σήμερα και στον τόπο μας!
Ερ. – Ποιές άλλες διώξεις ακολούθησαν;
Απ. – Η συνέχεια είναι ανατριχιαστικά αιματηρή. Τα θύματα μεταξύ των Τεκτόνων για την ιδιότητά τους αυτή δεν μετρούν σε χιλιάδες, δεν μετρούν σε δεκάδες χιλιάδων: Είναι εκατοντάδες χιλιάδων! Μετά τις σφαγές των Τεκτόνων ανάμεσα στα 1928 και 1936 σε διάφορες χώρες – από το Μεξικό μέχρι την Κίνα, τις Φιλιππίνες και την Ιαπωνία, φθάνουμε στο κορυφαίο παράδειγμα της αιματηρής παράνοιας στη φασιστική Ιταλία και τη ναζιστική Γερμανία, όπου οι Τέκτονες ταυτίστηκαν με τους Εβραίους και συμμερίστηκαν την τραγική τους μοίρα. Από το πλήγμα τούτο ο Γερμανικός Τεκτονισμός ακόμα και σήμερα δεν έχει συνέλθει.
Ερ. – Ποιές αιτιάσεις εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να χρησιμοποιούνται κατά του Τεκτονισμού και των Τεκτόνων;
Απ. – Η μυστικότητα φαίνεται ότι διεγείρει ακόμα τις υποψίες, παραβλέποντας το γεγονός ότι πολύ λίγα τεκτονικά πράγματα έχουν απομείνει στις μέρες μας που είναι μυστικά. Κι αυτά δεν είναι τίποτε άλλο από τα μέσα αλληλοαναγνώρισης, που κατά τους πανάρχαιους κανόνες – αυτούς που ονομάζουμε Αρχαία Οροθέσια – οι Τέκτονες έχουν υποχρέωση να μην αποκαλύπτουν. Τα στοιχεία αυτά παραμένουν αμετάβλητα από χρόνου αμνημονεύτου και κατά συνέπεια δεν είναι δυνατό να θεωρηθούν ότι μεταφέρουν ή αποτελούν πληροφορίες ή γνώσεις μυστικές και κωδικοποιημένες. Οι αρχές, η μεθοδολογία, οι κανονισμοί και τα τυπικά των διαφόρων τελετών ακόμα, είναι τις πιο πολλές φορές διαθέσιμα με επίσημο τρόπο – για να εξαιρέσουμε τα αντιτεκτονικά κείμενα, που για να πολεμήσουν τον Τεκτονισμό «αποκαλύπτουν» δήθεν μυστικά του και μάλιστα σχολιασμένα με το δικό τους αυθαίρετο τρόπο, σε βαθμό που ασφαλώς δεν μπορούν να αποτελέσουν πηγές αξιόπιστες.
Ερ. – Εν πάση όμως περιπτώσει, σε τί βαθμό μια νόμιμη οργάνωση δικαιούται να διαθέτει μη ανακοινώσιμα μυστικά;
Απ. – Ασφαλώς κάθε άτομο, οικογένεια, εταιρεία ή οργάνωση δικαιούται να μην ανακοινώνει ορισμένες λεπτομέρειες των πεπραγμένων της. Τούτο είναι απόλυτα παραδεκτό, αρκεί η κοινωνία να είναι πεπεισμένη για την αγαθότατα των επιδιώξεών της. Έτσι έχουμε το δικαίωμα να προσβλέπουμε στην κοινωνική αποδοχή της ιδιορρυθμίας μας αυτής, εφόσον μάλιστα τα ίδια τα αγαθά μας έργα, μας έχουν καταξιώσει στο κοινωνικό σύνολο – και τούτο είναι ασφαλώς για μας ένα σπουδαίο δίδαγμα.
Ερ. – Στον κανονικό Τεκτονισμό γίνονται δεκτοί άνδρες ελεύθεροι και καλής μαρτυρίας, ενώ αποκλείονται οι γυναίκες. Τούτο έχει αποτελέσει σημείο έντονης κριτικής, γιατί πολλοί θεωρούν ότι εκφράζει κοινωνική διάκριση απαράδεκτη για τη σύγχρονη εποχή μας. Δε θα μπορούσε μια τέτοια αρχή να καταργηθεί και να εκλείψει αυτό το σημείο υποψίας;
Απ. – Είδαμε ότι η ισότητα όλων των ανθρώπων αποτελεί θεμελιώδη τεκτονική διακήρυξη και συνεπώς καμία διάκριση, εκτός από την ηθική υπόσταση του ατόμου και την προσφορά των αγαθών του έργων στην κοινωνία, δεν είναι παραδεκτή από τον Τεκτονισμό. Αλλού επομένως πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια του γεγονότος που αναφέρθηκε. Και αυτά είναι πριν απ’ όλα ιστορικά. Οι αρχαίοι κανόνες – τα Οριοθέσια – αφορούσαν τις συντεχνίες των οικοδόμων στη Μεγάλη Βρετανία, ένα επάγγελμα στο οποίο για φυσικούς λόγους – και επίπλέον βέβαια για κοινωνικούς την εποχή εκείνη – η συμμετοχή γυναικών ήταν αδύνατη. Ακόμα, στην ίδια εποχή, η κοινωνική θέση της γυναίκας ήταν περίπου ανύπαρκτη, ενώ στην ηπειρωτική Ευρώπη, κάτω από τη Δαμόκλεια σπάθη της Ιερής Εξέτασης, η εισδοχή γυναικών ήταν αδιανόητη. Καθώς όμως η ίδια η υπόσταση του Τεκτονισμού και η μακροβιότητά του οφείλεται στην παράδοση που εκφράζουν τα Οριοθέσια, δεν ήταν δυνατή, έστω και στα μετέπειτα χρόνια, η παραβίαση ενός απ’ αυτά, χωρίς να ανοίξει ο δρόμος για τη συστηματική παραβίαση και των υπολοίπων, δηλ. για την κατάλυση της ίδιας της αρχικής υπόστασης του Τεκτονισμού. Εξ’ άλλου στη συνέχεια δημιουργήθηκαν γυναικεία ή και μικτά τεκτονικά τάγματα, τα οποία όμως ο κανονικός Τεκτονισμός, για τους λόγους που αναφέρθηκαν, δεν μπορεί να αναγνωρίσει. Υπάρχουν τέλος αρκετοί που πιστεύουν ότι η φιλοσοφική αναζήτηση και η προσπάθεια αυτοβελτίωσης, που επιχειρούνται μέσα στις Στοές, συνεπάγονται ευαίσθητες ψυχολογικές διαδικασίες, που ή αναπόφευκτη αλληλεπίδραση των φύλων θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά.
Ερ. – Διερωτάται όμως κανείς μήπως η παρουσία γυναικών θα ήταν ωφέλιμη για τον ίδιο τον Τεκτονισμό, καθώς η επίδραση της γυναίκας ως μητέρας πάνω στα παιδιά της είναι αναμφισβήτητη.
Απ. – Πραγματικά κάτι τέτοιο θα ήταν απολύτως αναγκαίο, αν ο Τεκτονισμός ήταν θρησκεία, οπότε η μητρική συμβολή στη γαλούχηση των παιδιών στα αντίστοιχα δόγματα θα ήταν απαραίτητη. Ο Τεκτονισμός όμως δεν είναι θρησκεία και δέχεται στους κόλπους του άνδρες «ωρίμου ηλικίας και υγιούς κρίσεως». Υπενθυμίζεται ότι η ηλικία εισδοχής είναι τα 21 χρόνια, οπότε εκτιμάται ότι ο κάθε υποψήφιος έχει σχηματίσει συγκεκριμένες απόψεις και έχει κάνει τις επιλογές του ως προς τα θεμελιώδη υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου. Κάνει δηλ. το ακριβώς αντίθετο από ό,τι λογικά θα ανέμενε να κάνει μια οποιαδήποτε θρησκεία, η οποία φυσιολογικά θα έπρεπε να προσεταιρισθεί τη γυναίκα, ως μητέρα και σύζυγο, ώστε αυτή γαλουχεί τα παιδιά της στα δόγματά της από τα νεαρότερη δυνατή ηλικία.
Ερ. – Υποστηρίζεται από πολλούς ότι οι τεκτονικές τελετές έχουν έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα.
Απ. – Έχουν έντονο συμβολικό και συγκινησιακό χαρακτήρα, όπως ακριβώς και η αρχαία ελληνική τραγωδία, που χρησιμοποιούσε ψυχοδραματικές διεργασίες για να περάσει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τα μηνύματά της. Κανείς όμως καλόπιστος άνθρωπος δεν μπορεί να παραβλέψει την απουσία οποιασδήποτε τεκτονικής υπόσχεσης για τη σωτήρια της ψυχής των μελών του και κατά συνέπεια Θείας Ευχαριστίας στις τελετές του και ακόμα την απουσία οποιουδήποτε ιερατείου: Οι επικεφαλής των τεκτονικών σωμάτων εκλέγονται με δημοκρατικές διαδικασίες για θητεία ορισμένου χρόνου, που μάλιστα δε μπορεί κατά κανόνα να ανανεωθεί παρά για μια ή δυο φορές.
Ερ. – Ας αναφερθεί ακόμα ότι οι αιτιάσεις για άμεση σχέση με μαγεία, αποκρυφισμό ή ακόμα και στοιχεία παγανιστικά ή ειδωλολατρικά έχουν γίνει συνείδηση σε πολύ κόσμο.
Απ. – Εκτός από μια άμεση και κατηγορηματική διάψευση των αιτιάσεων αυτών, ας τονισθεί στο σημείο αυτό για μια ακόμα φορά ότι οι θέσεις που διατυπώνονται στο παρόν αφορούν στο γνήσιο αρχαίο Τεκτονισμό, όπως αυτός ασκείται από τις κανονικές και διεθνώς αναγνωρισμένες – πάντα με βάση αυστηρούς και επακριβείς κανόνες – Μεγάλες Στοές. Αντίθετα θα ήταν μάταιο και ανειλικρινές να ισχυριστεί κανείς ότι δεν υπήρξαν ή δεν υπάρχουν σώματα που αυτοαποκαλούνται τεκτονικά, καμιά όμως δεν έχουν σχέση με τους κανόνες και τις πρακτικές του κανονικού Τεκτονισμού και που σε πολλές περιπτώσεις καταγγέλλονται ότι διέπραξαν ή διαπράττουν τις παραβιάσεις που αναφέρατε και πολλές άλλες ακόμα. Θα ήταν όμως άδικο οι τελευταίες να χρεωθούν στον κανονικό Τεκτονισμό μόνο και μόνο επειδή οι εκάστοτε αντιφρονούντες ή κατήγοροι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να κατανοήσουν τις τέτοιες διαφορές και διακρίσεις.
Ερ. – Η τεκτονική αλληλεγγύη έχει προκαλέσει φήμες ότι η αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των Τεκτόνων φθάνει σε όρια που ξεπερνούν τη νομιμότητα σε βάρος των άλλων ανθρώπων.
Απ. – Είναι διακηρυγμένη τεκτονική αρχή πως η χρησιμοποίηση της ιδιότητας του Τέκτονα για ιδιοτελείς σκοπούς είναι απόλυτα απαράδεκτη. Πέρα από τη φυσική για φίλους αγαθή προδιάθεση, ο Τέκτων θέτει πάνω απ’ όλα την τήρηση του ηθικού νόμου, αποφεύγοντας να αδικήσει οποιονδήποτε, αλλά και κρίνοντας με διπλάσια αυστηρότατα τον Αδ. του Τέκτονα, που θα παραβιάσει τις από κοινού διακηρυγμένες αρχές. Δεν είναι βέβαια δυνατό να αποκλεισθεί η περίπτωση παραβίασης της αρχής αυτής. Αν όμως η παραβίαση αυτή περιέλθει σε γνώση της Τεκτονικής αρχής, οι κυρώσεις που θα ακολουθήσουν θα είναι βαρύτατες. Από την άλλη μεριά πάλι, αν δεχθούμε ότι οι πράξεις των μελών του οποιουδήποτε οργανωμένου συνόλου, ακόμα κι εκείνες που παραβιάζουν τις αρχές του, το χαρακτηρίζουν, τότε ασφαλώς πρέπει να απορρίψουμε ως απαράδεκτο κάθε θρησκευτικό, ηθικό ή κοινωνικό θεσμό, με όλες τις συνέπειες που ακολουθούν την παράλογη τούτη τοποθέτηση.
Ερ. – Η επόμενη κατηγορία είναι πως ο Τεκτονισμός είναι θρησκεία και μάλιστα μη γνωστή και κατά συνέπεια δεν προστατεύεται από το Νόμο.
Απ. – Αναφέραμε κιόλας τους ουσιαστικούς λόγους για τους οποίους ο Τεκτονισμός δεν είναι θρησκεία. Δυστυχώς η ίδια η Πολιτεία επιμένει με ανεπίτρεπτο τρόπο να προβάλλει την άποψη αυτή, επιτρέποντας την προβολή της μέσα από τα ίδια τα γυμνασιακά βοηθήματα. Εκεί η γυμνότητα των επιχειρημάτων αλλά κι οι ουσιαστικές ανακρίβειες δημιουργούν πολλές αμφιβολίες για την ίδια τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών της χώρας μας. Την ίδια πικρία προκαλεί και η σκέψη ότι ανενόχλητα ο καθένας μπορεί να δημοσιεύει τερατώδεις κατηγορίες ενάντια σε κάποιους συμπολίτες του, χωρίς η Πολιτεία να ενδιαφέρεται, είτε να τις επιβεβαιώσει και να τις αντιμετωπίσει, είτε να σταματήσει την απαράδεκτη αυτή συκοφάντηση.
Ερ. – Υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι ο Τεκτονισμός είναι οργάνωση με παγκόσμια επιρροή, όπου κάποιος ή κάποιοι κεντρικοί εγκέφαλοι αποφασίζουν ουσιαστικά για τη μοίρα του κόσμου!
Απ. – Πέρα από τις αφελείς δεισιδαιμονίες, κάτι τέτοιο εκφράστηκε μέσα από τη διατύπωση αυτού που οι ιστορικοί αποκαλούν «συνομωτική αντίληψη της Ιστορίας», κάτι που όχι μόνο δεν επιβεβαιώθηκε από την ιστορική έρευνα, αλλά αντίθετα ερμηνεύτηκε ως ο αιώνιος πόθος των ανθρώπων να προσδιορίσουν τον ένα και μοναδικό υπεύθυνο όλων των δεινών τους, που, αν τον εξουδετερώσουν, θα απαλλαγούν από κάθε δοκιμασία. Η απόλυτη όμως ανεξαρτησία των τεκτονικών δυνάμεων που λειτουργούν στις διάφορες επικράτειες είναι αναμφισβήτητο δεδομένο, οπότε το επιχείρημα αυτό καταπίπτει από μόνο του.

3. ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Συμπερασματικά, πέρα από τυπικούς ορισμούς, Τεκτονισμός είναι πριν από όλα σύστημα ηθικής, που αποβλέπει στη βελτίωση του ατόμου μέσα στον οικογενειακό και κοινωνικό του περίγυρο. Κατ’ ανάγκη επομένως αναφέρεται στη Ανωτάτη Αρχή, η πίστη στην ύπαρξη της οποίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση εισδοχής, χωρίς κατά κανένα τρόπο να αποτελεί ο ίδιος θρησκεία ή υποκατάστατο της θρησκείας. Ο Τεκτονισμός διδάσκει την απόλυτη ελευθερία της αναζήτησης σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξης, παρέχοντας ταυτόχρονα κι ένα πανίσχυρο ερευνητικό εργαλείο: Χρησιμοποιεί τα «λεγόμενα, δεικνύμενα και δρώμενα» της αρχαίας τραγωδίας, με τρόπο συμβολικό, χωρίς να τα συγχέει με τις θρησκευτικές τελετουργίες. Χωρίς επομένως ο ίδιος να είναι επιστήμη ή φιλοσοφία, μπορεί και γεννά και επιστήμη και φιλοσοφία.
Ο Τεκτονισμός αποτελεί ένα γενικότατο πρότυπο θεώρησης του Σύμπαντος, που, εκτός από τον υλικό, περιλαμβάνει και τον υπερβατικό κόσμο. Είναι με άλλα λόγια τα μαθηματικά της μεταφυσικής. Για τούτο χρησιμοποιεί όχι μόνο την καθαρή λογική αλλά και τη διαίσθηση, τη φαντασία και τη συγκινησιακή διεργασία. Γεφυρώνει τον ανατολικό με το δυτικό τρόπο σκέψης, τον Αριστοτέλειο με τον πλατωνικό, το αριστερό με το δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου, την επιστήμη με τη θρησκεία, το νου με την καρδιά μας. Ο ίδιος ο εαυτός μας μπαίνει κάτω από τον ερευνητικό φακό και η αυτογνωσία είναι πρωταρχικό αντικείμενο της θεώρησής μας. Μαθαίνουμε να βλέπουμε τον κόσμο «sub speciae eternitatis»- κάτω από το πρίσμα της αιωνιότητας – και πέρα από τα δεσμά του χώρου και του χρόνου. Έτσι ο Τεκτονισμός έχει χαρακτηριστεί μέσα στα άλλα και ως «παιδεία Θανάτου».
Ο τρόπος ζωής, το ηθικό με άλλα λόγια περιεχόμενο του Τεκτονισμού, βγαίνει μέσα από την αναζήτηση της γνώσης, που δεν την αποδέχεσαι ως απλός ακροατής, αλλά μετέχεις σε αυτήν βιώνοντας την εσώτερη φύση της και την προέλευσή της. Έτσι ο Τεκτονισμός είναι η αποθέωση της φυσικής και συνειδησιακής ελευθερίας του ατόμου.

4. ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Δεν είναι δυνατό μέσα στα τόσα λίγα που προηγήθηκαν, να περιληφθεί ολόκληρη η ουσία ενός φιλοσοφικού συστήματος, που όχι μόνο συγκίνησε αλλά και σε πολλές περιπτώσεις καθόρισε την πορεία πολλών από τα μεγαλύτερα πνεύματα της ανθρωπότητας. Όμως ακόμα και σε άπειρο χρόνο, δύσκολα θα μπορούσαν να μεταδοθούν τα τεκτονικά βιώματα με τη χρησιμοποίηση μονάχα του προφορικού ή γραπτού λόγου. Για να περιγραφεί η θέρμη της άδολης αγάπης μεταξύ αληθινών φίλων και αδελφών, η χαρά της βοήθειας προς κάποιον που αληθινά τη χρειάζεται και η απόλαυση της χωρίς ιδιοτέλεια αναζήτησης, πολύ δύσκολα κλείνονται μέσα σε λέξεις. Έτσι απομένει η μοναδική δυνατότατα των Τεκτόνων να καταδείξουν την ουσία του θεσμού τούτου προς τα έξω με τις αγαθές τους πράξεις. Μα και αν και σε τούτο κάποιοι αστοχήσουν, είναι δίκαιο να γίνει αποδεκτή η καλόπιστη διαβεβαίωση των Τεκτόνων, πως ο πόθος για την αλήθεια οδήγησε τα βήματά τους στο μονοπάτι τούτο. Κι οι όποιες ατέλειες θα πρέπει να κριθούν με την ίδια μεγαλοψυχία που το θείο συγχώρεσε τα κρίματα του Faust, αναγνωρίζοντας σε τούτον την πρώτη και μεγάλη του αρετή: τον πόθο του για την αλήθεια.

ΜΕΡΟΣ Γ’ – ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Τα παρακάτω αποτελούν συνοπτικά τις παραδοσιακές αρχές του κανονικού Ελευθεροτεκτονισμού (και στην Ελλάδα).

1. ΤΕΚΤΩΝ

Ανδρας αληθινός και αγαθός και να υπακούς αυστηρά στον ηθικό νόμο.
Νομοταγής, με κριτικό νού και στάση πολίτης, πάντοτε με προσήλωση προς το Δίκαιο.
Αποστρέφεται κάθε είδους συνομωσίες ενάντια της νόμιμα και δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης, συμμορφώνεται πρόθυμα με τις αποφάσεις της νόμιμης και δίκαιης κατά το Σύνταγμα και τις πανανθρώπινες και διαχρονικές Αρχές νομοθετικής λειτουργίας, ενεργεί κάθε απαραίτητο για την προστασία της νομιμότητας και του Δικαίου, σε κάθε έκφρασή του.
Επιδεικνύει τον πρέποντα σεβασμό προς την νόμιμη και χρηστή πολιτική και δημόσια αρχή, εργάζεται με φιλοπονία, ζεί με τρόπο επαινετό και ενεργεί με εντιμότητα απέναντι σε όλους τους ανθρώπους, αντιπαλεύοντας αδιάκοπα κάθε ανελεύθερο σύστημα, κάθε δεσποτεία, αυθαιρεσία, αδικία, απανθρωπιά και αυταρχισμό.
Εκτιμά και σέβεται (κριτικά) τους κανονικά ωρισμένους Ηγέτες του Τάγματος του Ελευθεροτεκτονισμού, ανώτερους και κατώτερους, ανάλογα με τα αξιώματά τους και συμμορφώνεται με τις αποφάσεις της πλειοψηφίας των αδελφών του, που παίρνονται σε ανοικτή Στοά και στη Γ.Σ. και σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με τα θέσμια του Τάγματος.
Αποφεύγει τις προσωπικές έριδες και φιλονικίες και αγρυπνεί ενάντια στην ακράτεια και την υπερβολή.
Είναι προσεκτικός κατά τη συμπεριφορά του, ευγενικός προς τους αδελφούς και συνεπής προς τη Στοά του.
Σέβεται τους έμπρακτα αληθινούς Αδελφούς και αποδοκιμάζει κάθε παρείσακτο ή παραβάτη των ηθικών αρχών του ελευθεροτεκτονισμού.
Προωθεί το γενικό καλό της κοινωνίας, καλλιεργεί τις κοινωνικές αρετές, παλεύει για την Ελευθερία, υποστηρίζει το Δίκαιο, συνδράμει τον αδύναμο και αδικούμενο και διαδίδει τη γνώση με όλο το σθένος και τις ικανότητές του.
Επιδεικνύει σεβασμό προς τον Μέγα Διδάσκαλο και τους Αξιωματικούς του Μ. Συμβ., όπως και προς το Υ.Μ.Σ. και τον Υ.Μ. Ταξιάρχη, από τη στιγμή που θα εγκατασταθούν κανονικά και συμμορφώνεται αυστηρά προς όλα τα Διατάγματα της Μεγάλης Στοάς, που λαμβάνονται και είναι σύμφωνα και με τα νόμιμα του Κράτους και με τις Τεκτονικές Αρχές.
Αποδέχεται ότι τα σύμβολα και οι θεσμικές Αρχές του Τεκτονισμού δεν επιδέχονται νεωτεριστικές επεμβάσεις από οποιονδήποτε, ειμή μόνον από τη Γ.Σ. του Τάγματος και το Υ.Συμβ. του, που στο πλαίσιο των αναλλοίωτων Αρχών του Τεκτονισμού μπορεί να αναθεωρήσουν πρακτικά-λειτουργικά θέματα και ζητήματα σχέσεων με άλλες ενώσεις (Τεκτονικές ή μη) και την τρέχουσα πραγματικότητα.
Εκτελεί όλα τα καθήκοντα του Ελευθεροτεκτονισμού σε κάθε πρέπουσα και κανονική περίσταση, παρίσταται στις εργασίες των Εργαστηρίων του και ενεργεί προς ενίσχυσή του έργου τους.
Αποδέχεται ότι δεν είναι δυνατός ο σχηματισμός νέας Στοάς, χωρίς την θεσπισμένη άδεια της Μ.Σ. και ότι δεν είναι πρέπον να αποδοθεί επιδοκιμασία προς άτακτο Στοά ή προς οποιοδήποτε πρόσωπο που μυήθηκε σε μια τέτοια Στοά και επίσης ότι δεν μπορεί να λάβει χώρα δημόσια επίδειξη Τεκτόνων με τα εμβλήματα του Τάγματος, χωρίς ειδική άδεια των οργάνων του.
Κανείς δεν μπορεί να γίνει Τέκτων χωρίς να προηγηθεί ο έλεγχος και η πρέπουσα έρευνα του χαρακτήρα του και κανείς αδελφός δεν μπορεί να προχωρήσει σε ανώτερο Βαθμό παρά μόνο με αυστηρή συμμόρφωσή προς τις ρυθμίσεις του Τάγματος.

2. ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤ. ΚΑΙ Μ. ΣΤΟΩΝ

Κανονικότητα καταγωγής, δηλ. κάθε Μεγάλη Στοά πρέπει να έχει εγκαθιδρυθεί νόμιμα από μια αναγνωρισμένη Μεγάλη Στοά ή από τρεις τουλάχιστο κανονικά εγκαθιδρυμένες Στοές.
Η πίστη προς το Υπέρτατο Ον και την αθανασία της Ψυχής αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για να γίνει κάποιος μέλος.
Όλοι όσοι γίνονται δεκτοί αναλαμβάνουν την υποχρέωσή τους πάνω ή μπροστά στην ανοικτή Βίβλο του Ιερού Νόμου, με την οποία νοούνται η αϊδια Αλήθεια και Δικαιοσύνη, η Τεκτονική παράδοση και η συνείδηση του καθενός, που γίνεται δεκτός.
Τα μέλη της Μεγάλης Στοάς και των Στοών που βρίσκονται κάτω από τη σκέπη της είναι αποκλειστικά άνδρες και ότι η Μεγάλη αυτή Στοά δεν έχει καμιά Τεκτονική επικοινωνία με οποιουδήποτε είδους μεικτές Στοές ή σώματα που δέχονται γυναίκες ως μέλη.
Η Μεγάλη Στοά έχει κυρίαρχη δικαιοδοσία πάνω στις υπό τον έλεγχό της Στοές, είναι δηλ. υπεύθυνος, ανεξάρτητος και αυτοδιοικούμενος φορέας, συντιθέμενος από εκλεγμένους προς τούτο αντιπροσώπους των Στοών της, με μοναδική και αδιαφιλονίκητη εξουσία πάνω στους τρεις Συμβολικούς Βαθμούς, μέσα στην περιοχή δικαιοδοσίας της και κατά κανένα τρόπο δεν υπάγεται ούτε διαμοιράζεται η εξουσία της αυτή με άλλη Δύναμη, η δε σχέση της με το Υ. Συμβ. που ασκεί όμοια τον έλεγχο στα Εργαστήρια των επόμενων βαθμών, είναι κυρίως σχέση οργανωτική και αμοιβαίου σεβασμού, καθώς και φιλοσοφικής εσωτερικής ιεραρχικής δόμησης.
Τα τρία Μεγάλα Φώτα του Ελευθεροτεκτονισμού, δηλ. η Βίβλος του Ιερού Νόμου, ο Γνώμονας και ο Διαβήτης, παρουσιάζονται πάντα εμφανώς όταν εργάζεται η Μεγάλη Στοά ή οι Στοές που βρίσκονται κάτω από τη σκέπη της.
Μέσα στη Στοά απαγορεύονται αυστηρά οι συζητήσεις πάνω στα δογματικά θρησκευτικά ή πολιτικά ζητήματα.
Τηρούνται με αυστηρότητα οι παραδόσεις και τα θέσμια του Τάγματος (όπως συνάγονται από τα γραπτά του κείμενα, καταστατικά και διαδικαστικά).