“… Και θα αναρωτηθεί κάποιος, όλα αυτά τι σχέση έχουν με τον Τεκτονισμό; Η σύνδεση του Τεκτονισμού με την επιστήμη που αναζητά, την επιστήμη που εμπνέεται από την ουτοπία και υλοποιεί μορφές της στον καθημερινό μας κόσμο, δεν είναι μια φαντασιακή εμμονή ανθρώπων που δυο φορές τον μήνα όπως πολλοί νομίζουν βρίσκονται μεταξύ τους και παίζουν φορώντας ποδιές και με σπαθάκια. Είναι στενά συνυφασμένη με τον Ελευθεροτεκτονισμό ήδη από τις απαρχές του, από τις μεσαιωνικές συντεχνίες των Ελευθέρων Τεκτόνων, το ένα από τα μεγάλα ρεύματα που γέννησε τον θεσμό μας.
Στην εποχή της φεουδαρχίας τα μέλη της συντεχνίας των Ελευθεροτεκτόνων είχαν το μοναδικό δικαίωμα να ταξιδεύουν σε όλη την Ευρώπη προσφέροντας τις πολύτιμες υπηρεσίες τους. Είχαν κατακτήσει αυτό το δικαίωμα γιατί η τέχνη και οι γνώσεις τους ήταν απαραίτητες στους άρχοντες.
Αυτοί οι μεγάλοι αρχιτέκτονες και κατασκευαστές της εποχής γνώριζαν καλά την ανάγκη συνεργασίας για το έργο τους με επιστήμονες αιχμής της εποχής , μαθηματικούς, φυσικούς, χημικούς, αυτούς που τότε αποκαλούνταν γενικά φιλόσοφοι. Εκείνη την εποχή η ενασχόληση με την επιστήμη και την έρευνα μπορούσε να κατηγορηθεί εύκολα ως αιρετική από την κάθε εξουσία και να οδηγήσει στην πυρά. Έτσι, ο μόνος τρόπος για να προστατέψουν έναν συνεργάτη τους ήταν να τον κρύψουν μεταξύ των μελών της συντεχνίας τους και, χάρη στην ελευθερία μετακίνησης που είχαν, να τον φυγαδεύσουν σε ασφαλείς περιοχές. Βεβαίως, αυτή δεν ήταν η μόνη αιτία για την οποία δεν συμπαθούσε καθόλου αυτές τις Συντεχνίες η κάθε εξουσία. Με τη συνεχή και ελεύθερη μετακίνηση μετέφεραν και νέες ιδέες από άλλες χώρες, νέες αλήθειες που δεν ταίριαζαν με αυτές των αρχόντων. Γι’ αυτό και πάντα οι Τέκτονες θεωρούνταν κέντρα αναρχίας, εξέγερσης και προβλήματος, κέντρα ανθρώπων που δεν είχαν μάθει να “κάθονται ήσυχα”.
Ανάμεσά τους λοιπόν, εκτός απο τους χειρώνακτες Τέκτονες, υπήρχαν και οι επιστήμονες, που ολοένα και αυξάνονταν και, αφού γίνονταν αποδεκτοί ως ισότιμα μέλη της συντεχνίας, ονομάζονταν Αποδεκτοί, Αποδεδεγμένοι, Accepted. Και έτσι προκύπτει ένα μέρος του επίσημου τίτλου μας, που είναι Αρχαίος και Αποδεδεγμένος Σκωτικός Τύπος.
Η Εταιρία των Τεκτόνων του Λονδίνου αναφέρει ήδη από το 1356 τη Στοά των Αποδεδεγμένων (Accepted), ένα σώμα καθαρά ξεχωριστό από την Εταιρεία, και το 1430 ένα από τα πρώτα τεκτονικά χειρόγραφα, το Cook, αναφέρει τη διαφοροποίηση μεταξύ του Πρακτικού Τέκτονα και του Θεωρητικού (speculative).
Στα τέλη του 16ου αιώνα η δύναμη των συντεχνιών υποχωρεί αλλά οι μαχητές της επιστήμης πλέον εκφράζουν ευθαρσώς και δημόσια τις απόψεις τους.
Τότε, την εποχή που ο πρωτομάρτυρας της Επιστήμης Τζιορντάνο Μπρούνο καίγεται ζωντανός εμφανίζονται τα Ροδοσταυρικά Μανιφέστα. Οι άγνωστοι Φιλόσοφοι και Αλχημιστές, οι εξεγερμένοι επιστήμονες της εποχής που πρωτομίλησαν για τον «Καθολικο Άνθρωπο», τον Homo Universalis, διακηρύσσουν την ανάγκη της ελεύθερης πειραματικής επιστήμης, προσιτής σε όλους, και την ανάγκη για ελευθερία από τη θρησκευτική και πολιτική καταπίεση, αίτημα που σημαίνει πολιτική αλλαγή. Υποστηρίζουν ότι αν δεν υπάρξουν ζωντανοί ικανοί να φέρουν την αλλαγή, τότε θα σηκωθούν οι νεκροί από τους τάφους για να το πετύχουν. Και πραγματικά αυτό συνέβη πολύ σύντομα, με τον Τριακονταετή Πόλεμο.
Τότε πολλοί πρόσφυγες φτάνουν στην Αγγλία όπου συγκροτείται μια ομάδα από πνευματικά παιδιά του Φράνσις Μπέικον, εκείνου που ήδη είχε υποστηρίξει από τη θέση ισχύος που κατείχε την ανάγκη για μια γενναία αλλαγή στην εκπαίδευση των νέων παιδιών με οδηγό την επαναστατική για την εποχή πειραματική επιστήμη. Και είχε αφήσει ως κληρονομιά την δική του Ουτοπία, τη Νέα Ατλαντίδα.
Στην ομάδα αυτή προσχωρούν αρκετοί γνωστοί και σήμερα, όπως οι Comenius και Samuel Hartlib, πρωτοπόροι και οι δυο της σύγχρονης εκπαίδευσης, ο Thomas Vaugham, ο Ashmole και ο “τελευταίος των αλχημιστών και πρώτος των χημικών” Robert Boyle. Στις επιστολές του Μπόιλ βρίσκουμε επανειλημμένα ενθουσιώδεις αναφορές για την ομάδα στην οποία συμμετέχει, που την ονομάζει Φιλοσοφικό ή Αόρατο Κολέγιο. Από αυτή την ομάδα προήλθε η Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου γεγονός που σηματοδοτεί την γέννηση της ελεύθερης πειραματικής επιστήμης.
Ο άνθρωπος που έπεισε τον Βρετανό βασιλιά να επιτρέψει την ίδρυση της και να την προικοδοτήσει με προνόμια ήταν ο Ρόμπερτ Μάρεϊ . Μαζί με τον Άσμολ είναι από τους πρωτοτέκτονες, τους αποδεδειγμένα μυημένους Τέκτονες του 17ου αιώνα, δηλαδή προτού ιδρυθεί επίσημα η Μεγάλη Στοά του Λονδίνου και ο σύγχρονος Τεκτονισμός. Όλοι οι πρωτοτέκτονες είναι κυρίως Σκωτσέζοι, και σε κάθε περίπτωση οπαδοί των Στιούαρτ. Και ο βασιλιάς φίλος του Μάρεϊ που δίνει την άδεια για να ιδρυθεί η Βασιλική Εταιρεία είναι ο Κάρολος Στιούαρτ.
Όταν οι Στιούαρτ εξορίζονται στο Παρίσι δημιουργείται το τμήμα του Τεκτονισμού που ονομάστηκε Ηπειρωτικός και από αυτό προήλθε ο Αρχαίος και Αποδεδεγμένος Σκωτικός Τύπος που ασκούμε.
Μεταξύ των μελών του υπήρξαν πρωτεργάτες του Διαφωτισμού, των μεγάλων επαναστάσεων σε Ευρώπη και Αμερική, των μεγάλων κοινωνικών αλλαγών.
Όπως όμως επανειλημμένα έχει ειπωθεί, δεν υπήρξε και δεν υπάρχει κάποιος παγκόσμιος τεκτονικός οργανισμός που κινεί αυτές τις δυνάμεις. Ο Ελευθεροτεκτονισμός υποστήριζε και υποστηρίζει το απόλυτο δικαίωμα της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου χωρίς υποσημειώσεις και περιορισμούς. Την ελευθερία την ισότητα και την αδελφότητα. Απευθύνεται σε ευαισθητοποιημένους ανθρώπους που εμπνέονται από τις τεκτονικές παραδόσεις και επιθυμούν να τις εφαρμόσουν στην καθημερινότητά τους προς όφελος του άγνωστου συμπολίτη τους.
Και γνωρίζουν με την εμπειρία τόσων αιώνων ότι οι ελευθερίες και οι επιστημονικές, κοινωνικές και πολιτικές κατακτήσεις δεν πρέπει να θεωρούνται δεδομένες. Και τα τελευταία χρόνια το έχουμε βιώσει και στην πατρίδα μας.
Κυρίες και Κύριοι, αγαπητοί αδελφοί.
Ανά πάσα στιγμή, σε πολιτισμικό, κοινωνικό ή προσωπικό επίπεδο τα πάντα μπορεί να αμφισβητηθούν ή να χρειαστεί να επανακτηθούν. Και πιστεύω ότι ο Τεκτονισμός διατηρεί μεταξύ των μελών του ευαισθητοποιημένους ανθρώπους που, όπως οι πνευματικοί τους πρόγονοι πριν από αιώνες, δεν μπορούν να “κάτσουν ήσυχα”.
Οραματίζονται την Ουτοπία και ζητούν να εφαρμόσουν στην καθημερινότητα την πρόοδο προς όφελος των συνανθρώπων τους, ακόμα και αν αυτό αποβεί εις βάρος των ιδίων. Όπως κάνει από την αρχαιότητα κάθε αρχέτυπος μυητικός ήρωας. Κάθε Προμηθέας που κατακτά τον Όλυμπο για να προσφέρει νέα φωτιά προς όφελος των ανθρώπων.
Μια παράδοση που οφείλουμε να διατηρήσουμε και διατηρούμε, αφού ο θεσμός ονομάζεται και μυητική εταιρεία. Και τι είναι μύηση; Η βίωση του άρρητου, αυτού που δεν υπάρχει λέξη να το εκφράσει. Ο δρόμος προς την Ουτοπία, προς αυτό που οι φιλόσοφοι ονόμασαν μη-είναι ακόμα, που είναι το μέλλον αλλά και ο καταγωγικός μας τόπο. Ο δρόμος που αποκαλύπτει νέους ορίζοντες και δίνει νόημα στην ύπαρξη…”
